Koronavirüsler hakkında

Coronavirüsler geniş bir virüs ailesidir. Bazıları insanlarda hastalığa, diğerleri hayvanlarda hastalığa neden olur. İnsan koronavirüsleri yaygındır ve tipik olarak soğuk algınlığına benzer hastalıklarla ilişkilidir. COVID-19, daha önce insanlarda tanımlanmamış yeni bir virüstür. Nadiren, hayvan koronavirüsleri insanları enfekte edebilir ve daha nadiren, daha sonra yakın temas yoluyla insandan insana yayılabilir. Koronavirüs belirtileri grip enfeksiyonu belirtilerine benzemektedir.

Dünyada yıllardır koronavirüslerden kaynaklı hastalıklar görülmektedir. Bunların en basitleri ve çok sık görüleni nezledir. Burun akıntısına eşlik eden üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açan, birçok farklı virüs türünün bir grubu da koronavirüslerdir. Hayvanlardan insanlara yayılmış ve insanlarda ciddi hastalıklara neden olan 2 spesifik koronavirüs daha vardır. Bunlar:

SARS CoV (şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs)
MERS CoV (Orta Doğu solunum sendromu koronavirüs)

Koronavirüs ailesinden pek çok koronavirüs, yeni koronavirüse göre daha hafif semptomların görüldüğü, daha hafif seyirli hastalıklara neden olmaktadır. Bu nedenle koronavirüsler, konu soğuk algınlığı gibi hastalıklar olduğunda son yıllara kadar herhangi bir paniğe yol açmamıştır. Ancak son yıllarda görülen SARS, MERS VE COVID-19 gibi korona virüsler insanlar arasında salgın ve ölümlere neden olmuştur.

Koronavirüs belirtileri

COVID-19 ile enfekte olanlar çok az semptom gösterebilir veya hiç göstermeyebilir yada şiddetli belirtiler gösterebilir. Koronavirüs bulaşmış olabilir ancak rahatsızlığınızın belirtilerinin COVID-19 belirtileri olduğunu bilmiyor olabilirsiniz, çünkü bunlar soğuk algınlığı veya grip belirtilerine benzer niteliktedir.

COVID-19 virüsü bulaştıktan sonra belirtilerin ortaya çıkması 14 gün kadar sürebilir. Bu, hastalık için şu ana kadar bilinen en uzun kuluçka dönemidir. Şu anda, birisi semptom göstermiyorsa, virüsü başkalarına bulaştırıp bulaştırmayacağı araştırıyor. Uzmanlar bunun olabileceğini ancak az yaygınlıkta olduğunu düşünüyor.

Genel koronavirüs belirtileri şunları içerir:

• öksürük
• ateş
• nefes almada zorluk
• her iki akciğerde pnömoni (zatürre)
• baş ağrısı
• kas ağrısı
• halsizlik
• Ağır vakalarda, enfeksiyon ölüme yol açabilir.

Koronavirüs teşhisi

Koronavirüs enfeksiyonları bir sağlık uzmanı tarafından semptomlara dayanarak teşhis edilir ve laboratuvar testleri ile doğrulanır.

Koronavirüs tedavisi

Hafif koronavirüs hastalığı olan çoğu insan kendi kendine iyileşir. Belirtileriniz hakkında endişeleriniz varsa, kendi kendini izlemeli ve sağlık uzmanınıza danışmalısınız. Semptomları hafifletmek için atabileceğiniz adımları önerebilirler.

Aşı
Şu anda, COVID-19’u tedavi etmek veya korumaya yardımcı olmak için herhangi bir aşı yoktur. Grip aşısı olduysanız, koronavirüslere karşı koruma sağlamaz .

Koronavirüs nasıl yayılır

İnsan koronavirüsleri burun, boğaz ve akciğer enfeksiyonlarına neden olur. En yaygın olarak enfekte olmuş bir kişiden şu şekilde yayılır:

• öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda üretilen solunum damlacıkları
• el dokunmak veya el sıkışmak gibi yakın, uzun süreli kişisel temas
• üzerinde virüs bulunan bir şeye dokunmak, sonra ellerinizi yıkamadan ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmak
• Mevcut kanıtlar, yakın temas olduğunda kişiden kişiye yayılmanın etkili olduğunu göstermektedir.

Koronavirüsü önleme

İnsanlar, sağlıklı kalmak ve COVID-19’un çevreye yayılmasını önlemek için alabilecekleri adımlar konusunda dikkatli olmalıdır:

• sizin veya bir aile üyesinin hasta olması durumunda hazırlıklı olmak
• alınan seyahat tavsiyelerine uymak
• zorunlu olmayan tüm seyahatlerden kaçınmak
• yurt dışına seyahat ettiyseniz 14 gün boyunca karantina (kendi kendine izolasyon) ve semptomların izlenmesi (öksürük, ateş veya nefes almada zorluk)
• karantina (kendi kendine izolasyon) veya izolasyon için yönergeleri izleyerek başkalarıyla teması azaltmak
• fiziksel ve sosyal mesafeyi korumak
• hijyen kurallarını uygulamak
• gerekirse maske takmak

Fiziksel (sosyal) mesafe

Birlikte, birbirimiz arasındaki fiziksel mesafeyi korumak için bilinçli bir çaba göstererek COVID-19’un yayılmasını yavaşlatabiliriz. Fiziksel (sosyal) mesafenin , bir salgın sırasında hastalığın yayılmasını azaltmanın en etkili yollarından biri olduğu kanıtlanmıştır.

Bu, aşağıdakiler dahil başkalarıyla yakın teması en aza indirmek için bazı değişiklikler yapmak gereklidir:

• kalabalık yerlerden ve zorunlu olmayan toplantılardan kaçınmak
• tokalaşma gibi yaygın selamlaşmalar dan kaçınma
• yaşlı yetişkinler ve sağlıksız olanlar gibi daha yüksek risk altındaki kişilerle teması sınırlamak
• insanlarla aranızda yaklaşık 2 metre mesafe tutmak
• temizlik

Uygun hijyen, enfeksiyon riskini azaltmaya veya enfeksiyonu başkalarına bulaştırmamaya yardımcı olabilir:

• ellerinizi sık sık en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkayın
• sabun ve su yoksa alkol bazlı el dezenfektanı kullanın
• öksürürken veya hapşırırken elinize değil, bir mendil veya kolunuzun iç kısmına öksürün veya hapşırın
• kullandığınız mendilleri mümkün olan en kısa sürede çöp sepetine atın ve daha sonra ellerinizi yıkayın
• gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza yıkanmamış ellerle dokunmaktan kaçının
• hijyene dikkat edin

Koronavirüsün yüzeylerde hayatta kalma süresi

COVID-19’un yüzeylerde ne kadar süre hayatta kalacağı tam olarak tespit edilememiştir, ancak COVID-19 hakkındaki ön bilgiler, virüsün aşağıdaki gibi farklı koşullara bağlı olarak birkaç saat veya birkaç güne kadar yüzeylerde kalabileceğini göstermektedir:

• sıcaklık
• yüzey tipi
• ortamın nemi

Ellerle sık sık dokunulan yüzeylerden virüs kapma olasılığı daha yüksektir, örneğin:

• kapı kolları
• elektrik düğmeleri
• musluklar
• dolap kolları
• asansör düğmeleri

Gıda
Şu anda gıdaların virüsün bulaşma olasılığı veya kaynağı olduğunu gösteren hiçbir kanıt yoktur ve şu anda gıda yoluyla COVID 19 bulaşımı vakası bildirilmemiştir. Şu anki verilere göre insanlara gıda yoluyla virüs bulaşması pek olası değildir. Ancak paketli hazır yemeklerin dış paketlerine virüs bulaşma ihtimali olabilir.

Evcil hayvanların veya diğer hayvanların hastalığın insanlara bulaşmasında rol oynadığını gösteren kanıt yoktur. Bilim adamları hala hayvanları etkileyip etkilemediğini ve nasıl etkilediğini anlamaya çalışıyorlar. COVID-19’un mevcut yayılması, insandan insana bulaşmanın bir sonucudur. Bu yüzden sosyal mesafeye dikkat edip insanlarla temastan kaçınmak çok önemlidir.